Văn hóa ẩm thực Nhật Bản – nét đẹp đến từ sự tinh tế!

Nhật Bản là đất nước luôn khiến mọi người tò mò và thích thú về nó. Nhiều người có sở thích du lịch và tìm hiểu, khám phá về những tinh hóa văn hóa rất muốn chọn Nhật Bản là điểm dừng chân. Nhật Bản nổi tiếng về sự cầu kì trong giao tiếp, công việc, hay cả trong vấn đề ăn uống. Trong đó văn hóa ẩm thực Nhật Bản với những sự tinh tế khiến cho mọi người cảm thấy hấp dẫn và muốn được trải nghiệm cũng như tìm hiểu về nó.

Món ăn Nhật luôn đem đến sự hấp dẫn trong hương vị, sự cầu kì trong cách trang trí và để tạo nên sự hoàn hảo đó thì cần phải trải qua rất nhiều quá trình khắt khe mà không phải ai cũng có thể hiểu hết về những nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực của Nhật Bản. Hôm nay cùng Mr Fish tìm hiểu về Văn hóa ẩm thực Nhật Bản – nét đẹp đến từ sự tinh tế!

1. Ẩm thực Nhật Bản – Nét đẹp của sự giao thoa của các nền ẩm thực trên thế giới!

Ẩm thực Nhật Bản luôn nổi tiếng trên khắp thế giới về sự cầu kì, tỉ mỉ, tinh tếtrong cách chế biến, chọn lựa nguyên liệu và trang trí món ăn. Từ những sự giao thoa giữa các nền văn hóa ẩm thực khác nhau trên thế giới đã tạo nên một tinh hoa văn hóa về ẩm thực ở xứ sở hoa anh đào. Chính nhờ sự giao thoa này đã giúp cho ẩm thực Nhật Bản vốn dĩ đã phong phú lại còn thêm đa dạng. Bạn sẽ không bất ngờ khi nhìn thấy trên bàn ăn của người Nhật Bản xuất hiện các món ăn đạm chất phương Tây như xúc xích, bánh mì,..

Sự tỉ mỉ của người Nhật trong chế biến còn được thể hiện ở chỗ họ nêm nếm theo thứ tự bảng chữ cái: sa – shi – su – se – so có thể hiểu theo thứ tự là đường, rượu – muối – giấm – nước tương – đậu tương miso. Sự sắp xếp này được người Nhật nghiên cứu thật kĩ từ việc xem xét phản ứng của các chất hóa học này với nhau khi pha trộn để đem lại hương vị tốt nhất cho món ăn và đặc biệt phải nghiên cứu kĩ từng món để biết món ăn nào cần nêm nếm thời điểm nào là hợp lí nhất.

2. Triết lí ẩm thực của người Nhật: “Tam ngũ”

Nghe cái triết lí  thật lạ đúng không? Thường món ăn Nhật sẽ được chế biến theo triết lí này. Tam ngũ sẽ là ngũ vị, ngũ sắc và ngũ pháp. Trong đó:

– Ngũ vị: ngọt, chua, cay, đắng, mặn

– Ngũ sắc: trắng, vàng, đỏ, xanh, đen

– Ngũ pháp: sống, ninh, nướng, chiên, hấp.

Khi thưởng thức các món ăn Nhật Bản bạn sẽ có cảm giác các món ăn này có hương vị rất nhẹ nhàng và thanh tao. Vốn dĩ của điều này đó là đầu bếp ở đây rất ít sử dụng gia vị mà ưu tiên tận dụng các hương vị vốn có của món ăn và phát huy chúng để tạo ra sự hấp dẫn cho món ăn. Và với phương pháp trên thì món ăn sẽ đem lại hương vị nhẹ nhàng, tự nhiên và dễ dàng phù hợp với từng mùa.

3. Sử dụng ẩm thực để thể hiện ý nghĩa văn hóa

Không chỉ là một món ăn bắt mắ, hấp dẫn về cả cả hương vị và trang trí mà đa số các món ăn của người Nhật sẽ có cho mình những ý nghĩa riêng mà người chế biến muốn gửi gắm vào đó. Một số ví dụ cụ thể: món đậu phụ để chúc sức khỏe, rượu sake dùng để trừ tà khí và kéo dài tuổi thọ, món tempura được sử dụng trong các buổi sinh nhật để chúc trường thọ, món trứng cá tuyết cầu chúc gia đình đông vui, món sushi cá tráp biển để chúc cho gia đình sung túc, thịnh vượng.

Ngoài việc đảm bảo về hương vị, chế độ dinh dưỡng thì ẩm thực Nhật Bản cần phải đáp ứng được đầy đủ các yếu tố như theo mùa, thể hiện ý nghĩa thật sự mà người chế biến muốn gửi gắm. Chính vì thế ẩm thực Nhật mang đến những tinh hoa, ý nghĩa và những giá trị to lớn và UNESCO đã công nhận di sản văn hóa thế giới đối với văn hóa ẩm thực Nhật Bản.

4. Đầy đủ dinh dưỡng, ít calo

Không chỉ cầu kì trong cách chế biến mà các món ăn của người Nhật cũng phải được quan tâm kĩ càng chế độ dinh dưỡng. Người Nhật sẽ tuân theo chế độ dinh dưỡng “ichi ju san sai” nghĩa là một súp ba món và ăn với cơm. Các thành phần dinh dưỡng trong các món ăn Nhật thường sẽ được đảm bảo cung cấp đầy đủ và cân đối cho khẩu phần dinh dưỡng hàng ngày của mỗi người.

Bữa ăn đúng tiêu chuẩn của người Nhật Bản là không thể thiếu đậu nành và các món ăn được chế biến từ đậu nành. Các món ăn từ đậu nanh giúp cơ thể hạn chế các vấn đề về tắc nghẽn mạch máu. Và một số nguyên liệu khác như vừng đen giúp kích thích hoạt động não, rong biển giúp giảm cholesterol trong máu, mơ chua dùng để lọc máu.

5. Thưởng thức món ăn đúng chuẩn Nhật Bản.

Không chỉ là ăn một cách bình thường mà sự cầu kì của người Nhật Bản là phải thưởng thức theo thứ tự thì đó mới là đúng tiêu chuẩn của xứ Phù Tang. Người chế biến sẽ bày biện các món ăn theo thứ tự và người thưởng thức cần phải ăn theo đúng thứ tự của nó. Đầu tiên là món khai vị thường là sashimi được trình bày và trang trí trên khay gỗ. Tiếp theo là đến soup miso rồi đến các món chiên hoặc nướng, tiếp theo là sushi và cuối cùng là món cơm

Đó là quy trình thưởng thức món ăn đúng chuẩn Nhật Bản và khi bạn thưởng thức như thế sẽ giúp vị giác được kích thích đầy đủ và đem lại cảm giác hấp dẫn hơn khi ăn.

6. Phép lịch sự trên bàn ăn

Người Nhật Bản đã quá nổi tiếng với nguyên tắc và tác phong trong giao tiếp, do đó kể cả trên bàn ăn là những yêu cầu kĩ càng về phép lịch sự. Các phép tắc và quy chuẩn trong bữa ăn của người Nhật là yếu tố đầu tiên quyết định đến  bữa ăn đó họ có thể thưởng thức ngon hay không. Trước khi ăn họ sẽ nói “itadakamisu” có nghĩa là “xin mời” mang hàm ý cảm ơn người nấu và xin phép được dùng bữa cũng như mời những người xung quanh. Nếu cần ăn các gia vị thì bạn k đỏ trực tiếp lên món ăn mà dùng một bát riêng cho mỗi người để chứa gia vị và đặc biệt quan trọng là bạn phải cân đối lượng này vừa đủ, không nên thừa. Khi ăn canh thì nâng chén lên trực tiếp và đặc biệt là khi nâng chén thì không được cầm đũa. Những thứ đã cho vào bát thì bạn nên ăn hết và không nên để thừa dù là ít.

Sau bữa ăn bạn nên nói là “Goshita sama deshita” có nghĩa là cảm ơn vì món ăn. và nên nhớ khi rót rượu sake thì nên rót cho người khác trước đến khi dốc cạn chai thì mới đến mình

Người Nhật thường chọn bát đũa ăn theo mùa, mỗi mùa có một hoa văn và nguyên liệu riêng. Thường được sử dụng từ gốm và sơn mài

7. Nghệ thuật trà đạo Nhật Bản

Nghệ thuật ẩm thực của Nhật Bản có những phân bậc và trà đạo được xem là hình thức nghệ thuật cao nhất. Trà đạo ở đây không đơn giản đó là uống trà mà là cả một quá trình nghệ thuật mà ở đó người thưởng thức trà đạo trải qua những phép tắc khi nấu trà và đem đến cho người thưởng thức cảm giác sạch sẽ ở tâm hồn, nhẹ nhàng trong suy nghĩ cũng như đem đến những cung bậc cảm xúc cho trí não, hòa mình với thiên nhiên và cuộc sống.

Thưởng thức trà đạo cần trải qua quá trình Hòa – Kính – Thanh – Tịch. Để thưởng thức được trà đạo thì cần phải trải qua đảm bảo được yêu cầu khắt khe cho tất cả các quá trình nước pha trà, làm ấm dụng cụ, pha trà rồi mới rót trà.

Trong thưởng thức trà đạo cấm kị việc khi rót trà bạn rót đầy ly. Mỗi tách trà được rót theo giai đoạn 1-2-3-4 với lần đầu 30ml và tăng thêm 20ml cho các lần tiếp theo nếu còn dư trà thì nên chia đều cho tất cả các ly. Thường khi thưởng thức trà, người Nhật sẽ dùng kèm với một loại bánh ngọt như vị vừa tăng sự kích thích vị giác, tạo nên dư vị khó tả

Vì thế trà đạo là loại hình nghệ thuật có từ lâu đời ở Nhật Bản, loại hình này cầu kì, tinh tế thể hiện rõ nhất các tinh hoa của người dân xứ Phù Tang.

8. Sushi – truyền thống ẩm thực Nhật Bản

Cứ như là sự đại diện cho truyền thống, khi nhắc đến ẩm thực Nhật Bản thì người ta sẽ nghĩ ngay đến sushi. Sushi được chế biến với nhiều nguyên liệu khác nhau và theo từng mùa.

– Nếu là mùa hè với những rừng lá phong xanh tươi thì người Nhật thường chế biến sushi với các nguyên liệu: bào ngư, cá ngừ, cá vược,..

– Vào mùa thu khi lá phong đã sang màu đỏ đặc trưng thì sẽ ăn sushi được làm từ: cá kampachi, cá trích, cá thu,..

– Khi tuyết bắt đầu rơi cũng là lúc người Nhật ăn sushi: cá nục, trai biển, bạch tuột,..

– Mùa đặc trưng cho sự nổi tiếng của đất nước Nhật Bản là mùa xuân với những bông hoa anh đào nở rực rỡ cả lãnh thổ đất nước mặt trời mọc này thì người Nhật sẽ chọn sushi với các nguyên liệu: sò trứng, trai biển, cá biển đen,..

Ngoài ra vẫn có những món sushi được chế biến và ăn quanh năm như là sushi được làm từ: cá ngừ, tôm hùm, trứng, bí cuộn tròn,..

9. Các món ăn truyền thống nổi tiếng

Không chỉ là sushi mà Nhật Bản còn nổi tiếng với nhiều món ăn mang đạm sự tinh tế, cầu kì khác mà khiến cho khắp thế giới ưa chuộng

– Sashimi

– Lẩu shabu-shabu: đây được coi là món lẩu quốc dân của Nhật Bản

– Lẩu Sukiyaki (lẩu bò)

– Các loại mì: mì udon, mì ramen, mì soba,..

– Tempura

– Tonkatsu

– Một số loại bánh như: bánh xèo okonomiyaki, bánh kabocha chiffon, takoyaki, bánh wagashi,..

– Cơm nắm onigiri

– Rượu sake

Trên đây là một vài chia sẻ về những nét văn hóa của ẩm thực Nhật Bản để các bạn có thể hiểu hơn về một nền tinh hoa ẩm thực hàng đầu của nhân loại. Tuy nhiên đó chỉ là một vài chia sẻ chưa thể lột tả hết sự tinh túy của đất nước xứ hoa anh đào này!

Mr Fish – Ăn ngon để sống khỏe